Artykuły - Stwardnienie rozsiane a inne choroby autoimmunologiczne
 
 
Zaloguj siÄ™...
Nazwa użytkownika:

Hasło użytkownika:

Zapamiętaj mnie



Zapomniałem hasła

Zarejestruj siÄ™!
Menu
Stowarzyszenie
Strona główna
Artykuły
Galeria
Forum
Download
Linki
 
Stwardnienie rozsiane a inne choroby autoimmunologiczne
  Napisany Mon 07 Jan 2008 przez Cypek (7191 odsÅ‚on)

SR a inne choroby autoimmunologiczne
Współistnienie innych chorób autoimmunologicznych u chorych z SR ocenia siÄ™ na 1–13,5% przypadków [7]. Seyfert i wsp. przeprowadzili badanie prospektywne, w którym stwierdzili, iż u chorych z SR istotnie statystycznie częściej współistniaÅ‚y inne choroby autoimmunologiczne, oraz obserwowano istotnie czÄ™stsze wystÄ™powanie różnych krążących przeciwciaÅ‚ w porównaniu z grupÄ… kontrolnÄ… [7]. Edwards i wsp. w badaniu prospektywnym z udziaÅ‚em 658 chorych na SR (w latach 2002–2003) zaobserwowali wiÄ™kszy współczynnik wystÄ™powania astmy, zapalenia jelit, cukrzycy typu 1, niedokrwistoÅ›ci zÅ‚oÅ›liwej, autoimmunologicznych chorób tarczycy, zapalenia bÅ‚ony naczyniowej oka w porównaniu z populacjÄ… ogólnÄ… [8]. Zaburzenia równowagi limfocytów Th1/Th2 sÄ… zwiÄ…zane z wiÄ™kszÄ… czÄ™stoÅ›ciÄ… wystÄ™powania pewnych chorób i zmniejszonÄ… czÄ™stoÅ›ciÄ… pojawiania siÄ™ innych. PróbujÄ…c odpowiedzieć na pytanie, czy SR (choroba zwiÄ…zana z limfocytami Th1) jest jednoczeÅ›nie zwiÄ…zane ze zmniejszonym ryzykiem wystÄ™powania chorób zwiÄ…zanych z Th2 i zwiÄ™kszonym ryzykiem wystÄ™powania chorób zwiÄ…zanych z limfocytami Th1, Tremlett i wsp. przebadali 346 chorych na SR (badanie retrospektywne obejmujÄ…ce lata 1995–1999). Stwierdzili, że – w porównaniu z grupÄ… kontrolnÄ… osób zdrowych – SR wiąże siÄ™ z mniejszym ryzykiem wystÄ™powania astmy, ale nie stwierdzono takiej zależnoÅ›ci w stosunku do wyprysku czy zapalenia skóry (chorób zwiÄ…zanych z limfocytami Th2). Nie stwierdzono też pozytywnej korelacji miÄ™dzy wystÄ™powaniem SR a reumatoidalnym zapaleniem stawów, chorobami tarczycy, zapaleniem jelit, czy cukrzycÄ… typu 1 (choroby zwiÄ…zane z limfocytami Th1) [9]. Zaobserwowano, że stosunkowo rzadkie jest współistnienie chorób narzÄ…dowo swoistych z chorobami ukÅ‚adowymi; znacznie czÄ™stsza wydaje siÄ™ być koincydencja pomiÄ™dzy poszczególnymi chorobami narzÄ…dowo swoistymi. Znane sÄ… również badania, w których doszukiwano siÄ™ rodzinnego wystÄ™powania chorób autoimmunologicznych. W 1996 r. Midgard i wsp., oceniajÄ…c 155 chorych na SR i 200 osób stanowiÄ…cych grupÄ™ kontrolnÄ…, zaobserwowali, iż u chorych na SR częściej wystÄ™powaÅ‚y reumatoidalne zapalenie stawów, Å‚uszczyca i wole, nie stwierdzili jednak różnic w wystÄ™powaniu chorób autoimmunologicznych u czÅ‚onków rodzin chorych na SR [10]. Natomiast Broadley i wsp. w 2000 r. przedstawili wyniki badaÅ„ grupy 571 chorych na SR i 375 osób stanowiÄ…cych grupÄ™ kontrolnÄ…, oceniajÄ…cych czÄ™stość wystÄ™powania chorób autoimmunologicznych u krewnych pierwszego stopnia pacjentów z SR. Nie stwierdzili oni wiÄ™kszej czÄ™stoÅ›ci wystÄ™powania chorób autoimmunologicznych u chorych na SR w porównaniu z populacjÄ… ogólnÄ…. Stwierdzili natomiast czÄ™stsze wystÄ™powanie zaburzeÅ„ autoimmunologicznych u krewnych pierwszego stopnia pacjentów z SR (choroba Hashimoto, choroba Gravesa i tendencja do czÄ™stszego wystÄ™powania tocznia ukÅ‚adowego i Å‚uszczycy) [11].

SR i toczeń układowy
Współistnienie SR i tocznia układowego (SLE) opisano u kilku członków tej samej rodziny oraz bliźniąt. Hietaharju i wsp. opisali rzadki przypadek współistnienia SR i SLE u matki i córki. Obie spełniały kryteria dla pierwotnie postępującego SR i SLE. Przypadek ten może potwierdzać wspólne genetyczne podłoże tych dwóch chorób autoimmunologicznych [12]. Corporaal i wsp. przebadali 118 chorych na SLE. Stwierdzili, że w rodzinach tych chorych z większą częstością występowały SR i reumatoidalne zapalenie stawów [13]. W badaniu oceniającym ekspresję genów w komórkach jednojądrzastych krwi obwodowej chorych na SR, SLE i osób zdrowych (badania na grupie 36 osób, w tym 13 pacjentów z postacią nawracająco-zwalniającą SR, 5 chorych na SLE i 18 osób stanowiących grupę kontrolną), Mandel i wsp. stwierdzili, iż chorzy na SR i SLE, w przeciwieństwie do osób zdrowych, wykazywali wspólną ekspresję 541 genów, które kodują białka zaangażowane w apoptozę, cykle komórkowe oraz zapalenie i regulację dróg przemian metaloproteinaz macierzy zewnątrzkomórkowej [14].

SR i cukrzyca typu 1
Cukrzyca typu 1 jest przewlekłą chorobą spowodowaną wybiórczym autoimmunologicznym zniszczeniem wysp trzustkowych Langerhansa, co prowadzi do bezwzględnego niedoboru insuliny, i dlatego uważana jest za chorobę o podłożu autoimmunologicznym. Cukrzyca i SR wiążą się ściśle z HLA na chromosomie 6. Obie choroby mają podobne cechy epidemiologiczne i immunologiczne, a ich miejscem docelowym są komórki pochodzenia neuroektodermalnego. Natomiast geny wrażliwości HLA dla cukrzycy typu 1 (DRB1*0401, DRB1*0404, DQB1*0302, DRB1*0301, DQB1*0201) rzadko występują u chorych na SR. Haplotypy HLA, które zwiększają ryzyko zachorowania na SR (DRB1*15-DQA1*0102- -DQB1*0602), chronią przed zachorowaniem na cukrzycę typu 1 [7]. W Polsce Kos-Lis i wsp. opisali 4 chorych na SR i cukrzycę typu 1 [15]. Badania Israeli National Neurological Disease Register oceniły chorobowość na cukrzycę typu 1 wśród 334 chorych na SR przed 30. rokiem życia na 8,98/1000. Jest ona znacząco większa od zapadalności na cukrzycę w tej samej grupie wiekowej w izraelskiej populacji ogólnej (0,095/1000) [16]. Badanie FAD (Familial Autoimmune and Diabetes Study) prowadzone na uniwersytecie w Pittsburghu wykazało znacznie zwiększoną zapadalność na SR wśród chorych na cukrzycę typu 1 i ich krewnych w pierwszej linii [20-krotnie większą zapadalność na SR wśród kobiet z cukrzycą typu 1 (p=0,003)]. SR stwierdzono u 2% kobiet z cukrzycą typu 1 i u 0,5% ich sióstr. SR nie występowało jednak wśród mężczyzn ani męskiego rodzeństwa [17]. Interesujące zjawisko zaobserwowano wśród mieszkańców Sardynii, gdzie istnieje duże ryzyko zachorowalności na SR i cukrzycę typu 1. Marrosu i wsp. ocenili zapadalność na cukrzycę u 1090 chorych na SR, ich rodziców (2180) i krewnych (3300) zamieszkałych na Sardynii. Stwierdzili, że zapadalność na cukrzycę jest 3-krotnie większa u chorych na SR niż u ich zdrowych krewnych i 5-krotnie większa niż w populacji ogólnej [18]. Zjawisko to może wynikać z tego, iż na Sardynii SR jest związane z haplotypem DRB1*0405-DQA1*0501-DQB1*0301 i DRB1*0301-DQA1*0501-DQB1*0201, a haplotyp DRB1*0301-DQA1*0501-DQB1*0201 jest związany z cukrzycą typu 1 i z innymi chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak choroby tarczycy czy choroba trzewna (również często diagnozowanymi na Sardynii).

SR i choroby wątroby o podłożu autoimmunologicznym
WspółwystÄ™powanie SR i chorób wÄ…troby o podÅ‚ożu autoimmunologicznym zdarza siÄ™ rzadko i w piÅ›miennictwie wystÄ™pujÄ… pojedyncze opisy przypadków. Nunez i wsp. opisali dwóch chorych na SR, u których rozwinęło siÄ™ autoimmunologiczne zapalenie wÄ…troby (przewlekÅ‚a martwiczo-zapalna choroba wÄ…troby zwiÄ…zana z hipergammaglobulinemiÄ… i krążącymi autoprzeciwciaÅ‚ami) [19], a Pontecorvo i wsp. – przypadek 48-letniej kobiety z pierwotnÄ… żółciowÄ… marskoÅ›ciÄ… wÄ…troby i SR [20].

SR i zapalenie błony naczyniowej oka
Współistnienie SR z zapaleniem bÅ‚ony naczyniówkowej oka dokumentujÄ… przede wszystkim liczne opisy przypadków [21–23]. Zein i wsp. dokonali oceny 1254 chorych na zapalenie bÅ‚ony naczyniowej oka, spoÅ›ród których u 16 osób stwierdzono SR (w wiÄ™kszoÅ›ci byÅ‚y to biaÅ‚e kobiety w wieku 20–50 lat). Rozpoznanie SR poprzedzaÅ‚o zapalenie bÅ‚ony naczyniowej oka w 56% przypadków, w 25% SR zostaÅ‚o rozpoznane później, a w 19% rozpoznania obu chorób postawiono jednoczeÅ›nie. W 94% przypadków zapalenie bÅ‚ony naczyniowej oka byÅ‚o obustronne. NajczÄ™stszÄ… formÄ… zapalenia bÅ‚ony naczyniowej oka byÅ‚o zapalenie części pÅ‚askiej ciaÅ‚a rzÄ™skowego (81%). ZwiÄ…zane z SR zapalenie bÅ‚ony naczyniowej oka można podejrzewać u biaÅ‚ych kobiet z obustronnym zapaleniem bÅ‚ony naczyniowej oka, szczególnie z zajÄ™ciem części pÅ‚askiej ciaÅ‚a rzÄ™skowego [24].

SR i łuszczyca
Cendrowski opisał grupę 51 chorych na SR, wśród których u 3 osób występowała typowa przewlekła łuszczyca. Zapadalność na łuszczycę była większa w tej grupie (1/17 chorych) niż w populacji ogólnej (1/33) [25]. Annunziata i wsp., oceniając 177 chorych na SR i 178 chorych na inne choroby autoimmunologiczne, stwierdzili, że u 16,9% krewnych chorych na SR stwierdzono łuszczycę (w porównaniu z 12% w grupie kontrolnej). Spośród 30 krewnych z łuszczycą w grupie chorych z SR w 53,3% przypadków byli to ojcowie. Wykazano znaczący związek dużej częstości występowania łuszczycy w rodzinie z wczesnym wiekiem początku SR [26].

SR i zapalenie jelit
WspółwystÄ™powanie SR i zapalenia jelit o podÅ‚ożu autoimmunologicznym zdarza siÄ™ stosunkowo rzadko i w piÅ›miennictwie sÄ… to pojedyncze opisy przypadków [27–29]. Beaugerie i wsp. dokonali oceny retrospektywnej 832 chorych z chorobÄ… Crohna. W 4 przypadkach (0,5%) wykazali zwiÄ…zek choroby Crohna z SR [30]. W latach 1950–1995 przeprowadzone zostaÅ‚o badanie retrospektywne, oceniajÄ…ce chorych z rozpoznaniem choroby Crohna, wrzodziejÄ…cego zapalenia jelit i SR. U 4 chorych (co stanowiÅ‚o 1% chorych z zapaleniem jelit, w tym 3 chorych z wrzodziejÄ…cym zapaleniem jelit i 1 chory z chorobÄ… Crohna) stwierdzono współistnienie klinicznie pewnego SR z niewielkÄ… niesprawnoÅ›ciÄ… [31].

SR i zespół Sjögrena
WspółwystÄ™powanie pierwotnego zespoÅ‚u Sjögrena z SR ocenia siÄ™ na 0–16,6%. Wang i wsp. ocenili 12 chorych z zespoÅ‚em podobnym do postaci nawracajÄ…co-zwalniajÄ…cej SR, spoÅ›ród których 6 (50%) speÅ‚niaÅ‚o kryteria diagnostyczne dla pierwotnego zespoÅ‚u Sjögrena. Sugeruje to, że pierwotny zespół Sjögrena jest ważnym rozpoznaniem różnicowym u chorych z zespoÅ‚em podobnym do SR na Tajwanie (u mieszkaÅ„ców Azji zapadalność na SR jest mniejsza) [32]. SR rzadko współistnieje również z niedokrwistoÅ›ciÄ…, reumatoidalnym zapaleniem stawów, sklerodermiÄ…, miasteniÄ…, pÄ™cherzycÄ…, zespoÅ‚em Goodpasture’a – sÄ… to zwykle opisy pojedynczych przypadków (tab. 1.).

SR a autoimmunologiczne zaburzenia funkcji tarczycy
Jednymi z częściej wystÄ™pujÄ…cych schorzeÅ„ autoimmunologicznych obserwowanych u chorych na SR lub ich krewnych okazaÅ‚y siÄ™ być zaburzenia funkcji tarczycy. U chorych na SR, jak również u ich krewnych pierwszego stopnia, zaobserwowano wiÄ™kszy współczynnik wystÄ™powania autoimmunologicznych chorób tarczycy (choroba Hashimoto, choroba Gravesa) [8,11]. Karni i wsp. stwierdzili, że zaburzenia funkcji tarczycy wystÄ™pujÄ… przynajmniej 3-krotnie częściej u kobiet z SR niż u mężczyzn i jest to głównie niedoczynność tarczycy (spowodowana najczęściej chorobÄ… Hashimoto) [33], a Monzani i wsp. u 16% z 31-osobowej grupy chorych na SR stwierdzili autoimmunologiczne zapalenie tarczycy [34]. W jednych badaniach nie stwierdzono istotnych różnic czÄ™stoÅ›ci wystÄ™powania przeciwciaÅ‚ przeciwtarczycowych u chorych na SR w porównaniu z grupÄ… kontrolnÄ… [35], w innych natomiast wykazywano zwiÄ™kszonÄ… czÄ™stość autoprzeciwciaÅ‚ u chorych na SR, a w szczególnoÅ›ci przeciwciaÅ‚ przeciwtarczycowych [36]. W 2003 r. Niederwieser i wsp. przeprowadzili pierwsze duże badanie, oceniajÄ…ce funkcjÄ™ tarczycy u chorych na SR. Przebadali oni 353 chorych na SR i 303 pacjentów z zespoÅ‚em bólowym krÄ™gosÅ‚upa, stwierdzajÄ…c znaczÄ…co wiÄ™kszÄ… czÄ™stość wystÄ™powania autoimmunologicznego zapalenia tarczycy (AZT) u mężczyzn z SR (9,4%) niż u mężczyzn w grupie kontrolnej (1,9%, p=0,03); czÄ™stość AZT u kobiet z SR nie różniÅ‚a siÄ™ w stosunku do grupy kontrolnej (8,7% w porównaniu z 9,2%). Niedoczynność tarczycy zwiÄ…zana z AZT wykazywaÅ‚a tendencjÄ™ do cięższego przebiegu i częściej wystÄ™powaÅ‚a u chorych na SR. Chorzy na SR i AZT byli znaczÄ…co starsi w porównaniu z chorymi z zespoÅ‚em bólowym krÄ™gosÅ‚upa, nie stwierdzono natomiast różnic ani w czÄ™stoÅ›ci wystÄ™powania AZT w zależnoÅ›ci od stopnia niesprawnoÅ›ci w EDSS, ani w zależnoÅ›ci od postaci klinicznej SR (nawracajÄ…co-zwalniajÄ…cej lub wtórnie postÄ™pujÄ…cej) [37]. OdrÄ™bnym, czÄ™sto wystÄ™pujÄ…cym problemem u chorych z SR jest pojawianie siÄ™ zaburzeÅ„ funkcjonowania tarczycy pod wpÅ‚ywem zastosowanego leczenia immunomodulujÄ…cego. Zaburzenia autoimmunologiczne tarczycy i jej dysfunkcja sÄ… dobrze znanymi objawami ubocznymi leczenia interferonem alfa przewlekÅ‚ych zapaleÅ„ wÄ…troby typu C i chorób nowotworowych. Zaburzenia autoimmunologiczne u chorych na SR leczonych interferonem beta-1b mogÄ… wystÄ™pować częściej niż siÄ™ tego oczekuje, z powodu licznych immunologicznych nieprawidÅ‚owoÅ›ci zwiÄ…zanych z samÄ… chorobÄ…. Chociaż interferon beta jest w USA zarejestrowany do leczenia od 1993 r., to pierwsze przypadki autoimmunologicznej dysfunkcji tarczycy zwiÄ…zanej z leczeniem interferonem zanotowano w 1997 r. [38]. W licznych badaniach oceniajÄ…cych zaburzenia autoimmunologiczne wystÄ™pujÄ…ce u chorych na SR leczonych interferonem beta stwierdzono m.in. indukcjÄ™ zaburzeÅ„ autoimmunologicznych tarczycy pod wpÅ‚ywem leczenia, a w 12,5% przypadków jej dysfunkcjÄ™ [39], narastanie miana przeciwciaÅ‚ przeciwtarczycowych z przekroczeniem normy u 15,3% chorych (po 24 mies. leczenia) [40]. Chorzy na SR mogÄ… być predysponowani do rozwoju zaburzeÅ„ funkcjonowania tarczycy podczas leczenia interferonem. Åšrednia zapadalność na zaburzenia funkcjonowania tarczycy podczas leczenia interferonem beta wynosi 6,2–11% chorych na SR (u 5% jest to dysfunkcja klinicznie jawna). Czynnikami ryzyka dla powstania zaburzeÅ„ tarczycowych de novo podczas leczenia interferonem beta sÄ… pÅ‚eć żeÅ„ska, istniejÄ…ce wczeÅ›niej zaburzenia autoimmunologiczne tarczycy (zapalenie tarczycy lub obecność przeciwciaÅ‚ przeciwtarczycowych, szczególnie wówczas, gdy ich obecność jest powiÄ…zana z nieprawidÅ‚owym poziomem TSH, np. w subklinicznych zaburzeniach tarczycowych) oraz wywiad rodzinny w kierunku chorób tarczycy [41–44]. Zaburzenia zwiÄ…zane z autoimmunologicznÄ… dysfunkcjÄ… tarczycy obserwowano również w pojedynczych przypadkach chorych leczonych ludzkim przeciwciaÅ‚em anty-CD52 (Campath-1H) [45] i octanem glatirameru [46].
strona 2 z 4 poprzedni :: następny
Powrót :: Drukuj :: E-mail
 
Komentarze są własnością ich autorów. Nie ponosimy odpowiedzialności za ich treść.
Szukaj
Najnowsze artykuły
Najpopularniejsze artykuły
Kto jest online?
1 użytkowników jest na stronie (1 użytkowników przegląda Artykuły )

Użytkownicy: 0
Goście: 1

więcej...
Licznik

Copyright © by Biegusy 2006-2010
Stowarzyszenie Chorych na Stwardnienie Rozsiane SM w Zielonej Górze
Stwardnienie Rozsiane | Antymail | Forum stwardnienie rozsiane SM