Stwardnienie rozsiane a inne choroby autoimmunologiczne
Napisany Mon 07 Jan 2008
przez Cypek
(8121 odsłon)
WstÄ™p Choroby autoimmunologiczne wystÄ™pujÄ… u ok. 3–8% populacji, z czego 78–85% stanowiÄ… kobiety. W USA schorzenia te sÄ… wiodÄ…cÄ… przyczynÄ… Å›mierci u kobiet mÅ‚odych i w Å›rednim wieku. Zapadalność waha siÄ™ od 5/100 tys. mieszkaÅ„ców (np. autoimmunologiczne zapalenie wÄ…troby, zapalenie bÅ‚ony naczyniowej oka) do ponad 500/100 tys. mieszkaÅ„ców (choroba Gravesa, reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie tarczycy) [1–3]. Chociaż wiÄ™kszość chorób autoimmunologicznych ma manifestacjÄ™ ogólnÄ… (choroby ukÅ‚adowe), niektóre z nich pierwotnie dotyczÄ… konkretnego narzÄ…du lub struktury. Do chorób narzÄ…dowo swoistych należą m.in.: przewlekÅ‚e autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, choroba Gravesa, autoimmunologiczne zapalenie nadnerczy, cukrzyca insulinozależna, oporność na insulinÄ™, miastenia, pÄ™cherzyca, choroba Crohna, wrzodziejÄ…ce zapalenie jelita grubego, anemia zÅ‚oÅ›liwa, autoimmunologiczne zapalenie wÄ…troby, pierwotna marskość żółciowa, choroba Goodpasture’a oraz stwardnienie rozsiane (SR) [4]. Choroby autoimmunologiczne rozwijajÄ… siÄ™ w wyniku niezdolnoÅ›ci ukÅ‚adu odpornoÅ›ciowego do rozpoznawania wÅ‚asnych antygenów organizmu i nieprawidÅ‚owej reakcji na nie, na skutek przerwania tolerancji autoimmunologicznej autoreaktywnych komórek immunologicznych (limfocytów T i B). Przerwanie tolerancji na wÅ‚asne antygeny i modyfikacja autoantygenów może odbywać siÄ™ podczas procesu apoptozy, co w rezultacie prowadzi do rozwoju autoprzeciwciaÅ‚. Chociaż etiologia chorób autoimmunologicznych nie jest znana, majÄ… one kilka wspólnych mechanizmów komórkowych i molekularnych. Mechanizmy immunopatologiczne w chorobach autoimmunologicznych obejmujÄ… m.in. typ II nadwrażliwoÅ›ci i reakcje komórkowe (głównie w chorobach narzÄ…dowo swoistych) oraz nadwrażliwoÅ›ci typu III (w przypadku chorób ukÅ‚adowych) [5]. Wiele chorób autoimmunologicznych wiąże siÄ™ Å›ciÅ›le z czynnikami zakaźnymi i/lub Å›rodowiskowymi oraz genetycznymi. WiÄ™kszość chorób jest dziedziczona poligenowo. Opisano ponad 40 genów wywoÅ‚ujÄ…cych ukÅ‚adowÄ… autoimmunogenność. Zidentyfikowano geny wrażliwoÅ›ci i specyficznÄ… lokalizacjÄ™ na genomie zwiÄ…zanÄ… z podatnoÅ›ciÄ… na chorobÄ™. Allele MHC klasy II uczestniczÄ… w rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów (DR4), cukrzycy typu 1, SR i pÄ™cherzycy (DR4) oraz zespoÅ‚u Goodpasture’a (DR2). HLA (ang. human leucocyte antigen) i CTLA-4 (ang. cytotoxic T-lymphocyte-associated-4) sÄ… zaangażowane w rozwój cukrzycy typu 1 i choroby Gravesa. Cukrzyca typu 1, choroba Gravesa, reumatoidalne zapalenie stawów i SR wykazujÄ… zwiÄ…zek z polimorfizmem pojedynczego nukleotydu A/G na eksonie 1 w pozycji +49 genu CTLA4 [6]. InteresujÄ…cym zjawiskiem jest współistnienie różnych chorób autoimmunologicznych. WiÄ™kszość chorób autoimmunologicznych wystÄ™puje częściej u kobiet, a poczÄ…tek zachorowalnoÅ›ci przypada na wiek 20–40 lat. W wielu chorobach autoimmunologicznych obserwowano tendencjÄ™ do remisji podczas ciąży, z przemijajÄ…cym pogorszeniem i zwiÄ™kszonÄ… czÄ™stoÅ›ciÄ… wystÄ…pienia pierwszych objawów podczas poÅ‚ogu.
